แนวคิด **การตลาด 4P 4C และ 4E** เป็นกรอบวิเคราะห์กลยุทธ์ทางการตลาดที่ช่วยให้เข้าใจ "สิ่งที่ธุรกิจต้องทำ" และ "สิ่งที่ลูกค้าต้องการ" ได้ชัดเจนขึ้น โดยแต่ละโมเดลพัฒนาและต่อยอดกันตามยุคสมัยครับ 👇
---
## 🎯 1. การตลาด 4P (Marketing Mix) — มุมมองของ "ธุรกิจ"
เป็นแนวคิดดั้งเดิมของ **Philip Kotler** ที่ใช้วางกลยุทธ์ทางการตลาด
เน้น "สิ่งที่บริษัทต้องทำ" เพื่อให้สินค้าขายได้ดี
| หมวด | คำเต็ม | ความหมาย |
| ----------------- | ------------------ | ----------------------------------------------------- |
| **P1: Product** | สินค้า | สินค้าหรือบริการที่ตอบโจทย์ความต้องการของลูกค้า |
| **P2: Price** | ราคา | การตั้งราคาให้เหมาะสมกับคุณค่าและกลุ่มเป้าหมาย |
| **P3: Place** | ช่องทางจัดจำหน่าย | การนำสินค้าไปถึงมือลูกค้า เช่น ออนไลน์ ร้านค้า ตัวแทน |
| **P4: Promotion** | การส่งเสริมการตลาด | การโฆษณา โปรโมชั่น หรือกิจกรรมเพื่อกระตุ้นยอดขาย |
🧩 **สรุป:** 4P = สิ่งที่ "ธุรกิจ" ทำเพื่อให้ลูกค้าซื้อสินค้า
---
## 💡 2. การตลาด 4C — มุมมองของ "ลูกค้า"
เป็นแนวคิดที่พัฒนาโดย **Robert F. Lauterborn**
เพื่อให้ธุรกิจเปลี่ยนมามองจาก "สิ่งที่ลูกค้าต้องการจริง ๆ"
| หมวด | คำเต็ม | ความหมาย |
| ---------------------- | -------------------- | ---------------------------------------------------------------------- |
| **C1: Customer Needs** | ความต้องการของลูกค้า | เข้าใจปัญหาและความต้องการของลูกค้าจริง ๆ ไม่ใช่แค่ขายสินค้า |
| **C2: Cost** | ต้นทุนของลูกค้า | มองรวมถึงราคาสินค้า + ค่าใช้จ่ายอื่น ๆ เช่น เวลาเดินทาง หรือความเสี่ยง |
| **C3: Convenience** | ความสะดวกสบาย | ทำให้ลูกค้าซื้อได้ง่าย เช่น สั่งผ่านแอป ชำระเงินออนไลน์ |
| **C4: Communication** | การสื่อสาร | สื่อสารแบบสองทาง ไม่ใช่แค่โฆษณา แต่ต้องฟังเสียงลูกค้าด้วย |
🧭 **สรุป:** 4C = สิ่งที่ "ลูกค้า" ต้องการจากธุรกิจ
---
## 🚀 3. การตลาด 4E — มุมมองยุคดิจิทัลและประสบการณ์
พัฒนาโดย **Brian Fetherstonhaugh (Ogilvy & Mather)**
เน้น "ประสบการณ์และความสัมพันธ์" มากกว่าการขายของ
| หมวด | คำเต็ม | ความหมาย |
| ------------------ | ------------------------ | -------------------------------------------------------------- |
| **E1: Experience** | ประสบการณ์ | ลูกค้าไม่ได้ซื้อสินค้า แต่ซื้อ "ประสบการณ์" ที่ได้รับจากแบรนด์ |
| **E2: Exchange** | การแลกเปลี่ยนคุณค่า | เน้นคุณค่าที่ลูกค้าได้รับ ไม่ใช่แค่ราคา |
| **E3: Everyplace** | ทุกที่ทุกเวลา | สินค้าหรือแบรนด์เข้าถึงได้ทุกช่องทาง (Omni-channel) |
| **E4: Evangelism** | การบอกต่อ / สร้างแฟนคลับ | ทำให้ลูกค้ากลายเป็นผู้สนับสนุนแบรนด์ (word of mouth) |
🌐 **สรุป:** 4E = การตลาดยุคดิจิทัล ที่สร้าง "ความสัมพันธ์ระยะยาว" กับลูกค้า
---
## 🔄 เปรียบเทียบภาพรวม
| มุมมอง | 4P (ธุรกิจ) | 4C (ลูกค้า) | 4E (ประสบการณ์) |
| --------- | ----------- | -------------- | --------------- |
| สินค้า | Product | Customer Needs | Experience |
| ราคา | Price | Cost | Exchange |
| ช่องทาง | Place | Convenience | Everyplace |
| การโปรโมต | Promotion | Communication | Evangelism |
----------------------------------------------