การรักษาประคับประคอง คืออะไร

[junjao]

**การรักษาประคับประคอง** (Palliative Care) คือแนวทางการดูแลรักษาผู้ป่วยแบบองค์รวม โดยมุ่งเน้นไปที่ **การบรรเทาความทุกข์ทรมานทั้งทางร่างกาย จิตใจ อารมณ์ และจิตวิญญาณ** ของผู้ป่วยที่มีโรคร้ายแรง หรือโรคเรื้อรังที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ เช่น โรคมะเร็งระยะท้าย โรคหัวใจล้มเหลวเรื้อรัง โรคปอดเรื้อรัง หรือโรคสมองเสื่อม

---

### จุดมุ่งหมายของการรักษาประคับประคอง:

* **บรรเทาอาการ** เช่น ปวด หายใจลำบาก คลื่นไส้ อ่อนเพลีย
* **สนับสนุนด้านจิตใจและอารมณ์** เช่น ความวิตกกังวล ซึมเศร้า กลัวตาย
* **ส่งเสริมคุณภาพชีวิต** ให้ผู้ป่วยใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่าและสม dignity เท่าที่สามารถทำได้
* **ดูแลครอบครัวผู้ป่วย** ให้เข้าใจโรค บทบาทของตนเอง และเตรียมใจในการดูแลผู้ป่วยระยะท้าย
* **ไม่มุ่งยืดชีวิตโดยไม่จำเป็น** และไม่เร่งให้ชีวิตสิ้นสุด แต่เน้นความสบายของผู้ป่วย

---

### ใครควรได้รับการรักษาประคับประคอง?

* ผู้ป่วยโรคร้ายแรงระยะลุกลาม หรือระยะท้าย
* ผู้ที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาแบบหายขาด
* ผู้ที่มีอาการเรื้อรังซับซ้อน ส่งผลต่อคุณภาพชีวิต

---

### ตัวอย่างของการรักษาประคับประคอง:

* ให้ยาแก้ปวดเมื่อมะเร็งลุกลาม
* ให้ออกซิเจนหรือยาขยายหลอดลมในผู้ป่วย COPD
* พูดคุยเรื่องการวางแผนล่วงหน้า (advance care planning) เช่น ไม่ปั๊มหัวใจ ไม่ใส่ท่อช่วยหายใจในระยะท้าย
* ดูแลด้านจิตใจและให้คำปรึกษาครอบครัว

-------------------------------------

แบบฟอร์ม "แสดงความประสงค์การรักษาประคับประคอง" หรือที่เรียกว่า **Advance Care Plan (ACP)** หรือ **แบบฟอร์มแสดงเจตนาการดูแลรักษาระยะท้าย** เป็นเอกสารที่ใช้ให้ผู้ป่วยหรือญาติแสดงความต้องการเกี่ยวกับการรักษาในช่วงท้ายของชีวิต โดยเฉพาะเมื่อผู้ป่วยไม่สามารถสื่อสารเองได้

ด้านล่างคือตัวอย่างโครงสร้างของ **แบบฟอร์มแสดงความประสงค์การรักษาประคับประคอง** ซึ่งมักใช้ในโรงพยาบาลหรือหน่วยบริการสุขภาพในไทย

---

### 📝 **แบบฟอร์มแสดงความประสงค์การรักษาระยะท้าย (Palliative Care / ACP Form)**

#### 1. ข้อมูลผู้ป่วย

* ชื่อ - สกุล: ............................................
* เลขประจำตัวประชาชน: ............................................
* อายุ: ........ ปี
* ที่อยู่: ............................................
* วัน/เวลา ที่จัดทำแบบฟอร์ม: ...............

#### 2. การรับรู้ของผู้ป่วย

* ผู้ป่วยทราบว่าตนเองเป็นโรคอะไร: □ ทราบ □ ไม่ทราบ
* ผู้ป่วยทราบว่าโรคอยู่ในระยะใด: □ ระยะเริ่มต้น □ ระยะท้าย
* การพยากรณ์โรค: □ มีโอกาสฟื้นตัว □ โรครักษาไม่หาย

#### 3. ความประสงค์ในการรักษาเมื่อถึงระยะท้าย

* □ ไม่ต้องการให้ใส่ท่อช่วยหายใจ
* □ ไม่ต้องการให้ปั๊มหัวใจ (CPR)
* □ ต้องการให้บรรเทาอาการ เช่น ปวด หายใจลำบาก
* □ ยินยอมให้ใส่สายให้อาหาร/น้ำทางหลอดเลือดหรือสายยาง □ ไม่ยินยอม
* □ ขอให้ได้รับการดูแลตามแนวทางการรักษาประคับประคองเท่านั้น

#### 4. ความประสงค์เพิ่มเติม (ถ้ามี)

........................................................................
........................................................................

#### 5. ผู้แสดงความประสงค์

* □ ผู้ป่วยเป็นผู้กรอกเอง
* □ ญาติเป็นผู้กรอกแทน (เนื่องจากผู้ป่วยไม่สามารถตัดสินใจได้)

ชื่อผู้แสดงความประสงค์: ........................................
ความสัมพันธ์กับผู้ป่วย: .........................................

ลายเซ็น: .................................... วันที่: ...............

#### 6. พยานหรือบุคลากรทางการแพทย์ที่ร่วมรับทราบ

ชื่อ: .........................................................
ตำแหน่ง: ...............................................
ลายเซ็น: .................................... วันที่: ...............

---

### หมายเหตุ:

* แบบฟอร์มนี้สามารถแนบไว้ในประวัติผู้ป่วย เพื่อให้ทีมรักษาดำเนินการตามความต้องการ
* บางโรงพยาบาลอาจมีแบบฟอร์มเฉพาะของตน (ควรสอบถามจากสถานพยาบาลนั้นโดยตรง)

----------------------------------------------------------------

[junjao]